Damdan düşmeden önlem şart!
Can almaya devam eden koronavirüs tehdidi, hepimizi derinden etkilemeyi sürdürüyor. Halihazırdaki tedbirler birilerini memnun etse de bazılarımızı memnun etmiyor, edemiyor... Nedeni ise çok açık. Mevcut durumu yaşayan bireyler, özel gereksinimlerinin tam anlamıyla karşılanmamasını gerekçe olarak sunuyor. Yüzde 100 haklılar. Devletlerin, konjonktüre göre öncelikleri değişkenlik gösterebilir. Bunu elbette her ülke vatandaşı gibi anlayışla karşılayıp, tüm benliğimizle destek vermeliyiz. Koronavirüsün yayılımına karşı koruyucu 14 temel kuralı gözeterek, kendimize ve çevremize olan sorumluluğumuzu yerine getirmeliyiz.
Eyvallah ama tüm bunlar yapılırken özel gereksinimli bireylerin ihtiyaçlarının karşılanması ya da geleceği önceden görüp damdan düşmeden (!) ulusal bir programın uygulanması çok yerinde olur diye düşünüyorum. Bu, hazırlıklı olmamıza ve sorunlardan çok daha az etkilenmemize vesile olacaktır. Hazırlıksız oluşumuz, ülke olarak maalesef birçok konuda olduğu gibi eksiğimiz olarak yine karşımıza çıktı.
Türkiye Otizm Meclisi tam da bu bahsettiğim konuları maddelendirerek, bir duyuru yayımladı. Otizm özelinde olsa da aslında tüm engel gruplarının sorununun dile getirildiğini düşündüğüm için siz kıymetli okuyucularımla paylaşmak istedim:
“Tüm dünya ile birlikte, ülkemizde de yaşantımızı her yönü ile etkilemekte olan Covid-19 pandemisi (salgını), otizmli bireyler ve aileleri açısından ilave birçok farklı zorluğu da gündeme getirmiştir. Bu nedenle otizmli bireyler ve ailelerinin ihtiyaç duyduğu ve aşağıda maddelemiş olduğumuz konularda gerekli düzenlemelerin, uygulamaların yapılmasını temenni etmekteyiz:
1. Otizmli birey ve/veya ailesinde Covid-19 pozitif çıkarsa nasıl bir uygulama yapılacağının belirlenmesi (ilk muayene, karantina, tedavi ve olası yoğun bakım süreçleri).
2. Kamuda ve özel sektörde, otizmli ve bakıma muhtaç çocuğu olan ebeveynlerden en az birinin izinli sayılması.
3. EBA uzaktan eğitim sistemine eklenmiş olan modüllere ek olarak, televizyon ile eğitimde özel eğitime de yer verilmesi.
4. MEB genelgesi ile Covid-19 salgını süresince ücret ödenmeyeceği belirtilen, yaygın eğitimde çalışan ücretli eğitmenlere bu süreç içinde gereken maddi desteğin sağlanması.
5. Çocuklarımızın eğitiminde hayati önemi olan, özel eğitim merkezlerinin bu zorlu süreci maddi anlamda en az zararla atlatıp, ayakta kalabilmesi için gerekli önlemlerin alınması ve destek verilmesi.
6. Engelli rapor süreleri uzatılırken ileride olası yığılmaları önlemek için RAM raporu sürelerinin de uzatılması.
7. Genel sokağa çıkma yasağı ilanı durumunda otizmli bireylerin evdeki süreçte yaşayabileceği ağır krizlerin önüne geçebilmek adına, gereken önlemlerin aile tarafından alınması koşulu ile refakatçisiyle birlikte günde 1-2 saat sokağa çıkmasına izin verilmesi.
Yukarıda sunduğumuz sorun ve önerilere yönelik devletin ilgili kurumlarına destek vermeye her zaman hazır olduğumuzu belirtir, tüm insanlığı etkileyen bu sürecin en kısa sürede sona ermesi dileklerimizi içtenlikle paylaşırız.
Güncel gelişmeler doğrultusunda çalışmalarımız devam edecektir.”
Bu arada Sağlık Bakanlığı, önemli çalışmaya imza attı. Bakanlık bünyesinde özel gereksinimli çocukların tanı, tedavi ve takip süreçlerinin yürütüleceği Otizm, Zihinsel Özel Gereksinimler ve Nadir Hastalıklar Daire Başkanlığı kuruldu. Kurulan yapı, otizm, zihinsel özel gereksinimler ve nadir hastalıklarla ilgili farkındalık çalışmalarının yanı sıra tarama çalışmaları konusunda altyapı oluşturacak. Bu gruptaki bireylerin sağlık sisteminde yaşadıkları sorunları tespit edip çözüm üretecek. Başkanlık, bu hastalıklarla ilgili hizmet standartlarını belirleyerek uygulama rehberi oluşturacak, teknik düzenleme ve izleme yapacak. Ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapacak, sağlık hizmetine erişimini kolaylaştırmaya yönelik çalışmalar da yürütecek. Ulusal kayıt sistemini kuracak, bu alanda toplanan verileri analiz edecek.
Bilimsel çalışmalara zemin oluşturacak ve yapılan çalışmaları da destekleyecek olan yeni yapı otizm, zihinsel özel gereksinimler ve nadir hastalıklarla ilgili kurulacak enstitü, mükemmeliyet merkezi gibi ileri merkezler konusunda çalışmalar da yapacak.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Otizm, Zihinsel Özel Gereksinimler ve Nadir Hastalıklar Daire Başkanlığına, otizm ve diğer nörogelişimsel bozukluklar üzerine uluslararası alanda önemli çalışmalara imza atan çocuk ergen ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanı Doç. Dr. Onur Burak Dursun'u atadı. Ondokuz Mayıs Üniversitesinde Tıp Fakültesi eğitimini, Dokuz Eylül Üniversitesi Çocuk Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı'nda tıpta uzmanlık eğitimini tamamlayan Dursun, 2010-2019'da Erzurum Atatürk Üniversitesi Çocuk Ergen Ruh Sağlığı Bölümü'nde Ana Bilim Dalı Başkanlığı yaptı.
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Trabzon Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Ergen Ruh Sağlığı Birimi sorumlusu olarak görev yapan Dursun, Down Sendromu, Otizm ve Diğer Gelişimsel Bozuklukların Yaygınlığının Tespiti ile İlgili Bireylerin ve Ailelerinin Sorunlarının Çözümü İçin Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi amacıyla kurulan TBMM Araştırma Komisyonunda da bilimsel danışman olarak görev aldı.
Dursun, 2012'de İngiltere'de King's College'de "otizm ve diğer nörogelişimsel bozukluklar" üzerine çalışma gerçekleştirdi.2015'te otizm, nörogelişimsel bozukluklar ve nadir hastalıklar konusunda dünyanın en iyi araştırma ve mükemmeliyet merkezleri arasında sayılan ABD University of California Davis, MIND Institute'de uluslararası bilim insanları yetiştirmek amacıyla yapılan "The International Training Program in Neurodevelopmental Disorders (ITPND)" programını tamamlayan Dursun, Türkiye'den bu alandaki ilk bilim insanı oldu.Doç. Dr. Onur Burak Dursun, ayrıca yaklaşık 1,2 milyon çocuğa ulaşan Türkiye Otizm Tarama Programı'nın bilimsel danışmanlığını, Türkiye'nin ilk Multidisipliner Çocuk Ergen Ruh Sağlığı Birimi'nin kuruculuğunu yürüttü.
Sağlıklı günlerde yeniden buluşmak ümidiyle…
